Moc Komunikacji

W nauce komunikacji obok nauki umiejętności komunikacyjnych ważna jest nauka prawidłowej budowy wypowiedzi. Bez tego bardzo łatwo o pomyłki. Co może w tym pomóc? Przeczytajcie!

Klucz Fitzgerald

Dzieci u których rozwój języka przebiega bez zakłóceń, intuicyjnie korzystają z form gramatycznych i budują poprawne wypowiedzi. U dzieci niemówiących często dochodzi do różnego rodzaju pomyłek- pominięć pewnych słów, przestawiania ich w zdaniu związane także z tym, że dziecko zauważa jedynie niektóre elementy zdania. Podobne trudności mają dzieci niesłyszące. To właśnie z myślą o nich stworzono tzw. Klucz Fitzgerald, który następnie zaadaptowano do nauczania struktury języka dzieci niemówiących.

Jak to działa?

Zasada jest bardzo prosto. Chodzi o to, aby w pomocy komunikacyjnej (książka z tablicami, komunikator, itp.) symbole były ułożone tak, aby odpowiadały układowi gramatycznemu zdania, czyli idąc od lewej: osoby- kto?, czynności- co robi?, określenia (przymiotniki, przysłówki)- jaki?, Jak?, rzeczy- co?, miejsca- gdzie? Oprócz wymienionych warto zadbać również oto, aby w tablicach pojawiły się także przyimki, a dalej litery, cyfry, daty, zwroty konwersacyjne i inne. Można je umieścić na osobnej stronie, doczepionej dodatkowo. Słowa używane bardzo często mogą być umieszczone, np. u góry strony, żeby dostęp do nich był szybki.

Kod kolorów

Wraz z kluczem Fitzgerald używany jest kod kolorów. Co koduje? Ano konkretne już części mowy lub zdania. Mogą być różne pomysły na kolory, ale w Polsce obowiązuje następujący kod:

Istnieje również zmodyfikowany klucz Fitzgerald, który jest nieco bardziej rozbudowany i odnosi się przede wszystkim do części zdania (głównie język angielski). Pisze o nim, po to, żebyście wiedzieli, że taki jest i nie dziwili, kiedy u jakiegoś dziecka zauważycie nieco inne kolory:

Po co klucze i kody?

Wprowadzenie kodu kolorów do nauki komunikacji wspomaga zapamiętywanie i poszukiwanie danego słowa oraz wpływa na intuicyjna naukę gramatyki, rozumienia jej zastosowania. Zastosowanie razem z kodem kolorów klucza Fitzgerald pomaga użytkownikowi AAC poruszać i odnajdywać się pośród dużej ilości słów i symboli. Dzięki takiemu rozwiązaniu uczeń może łatwiej i szybciej odnaleźć potrzebne słownictwo i uczyć się budowania wypowiedzi słowo po słowie w prawidłowej formie. Nie musi wiedzieć, że dany kolor to pewna określona część mowy, ale musi wiedzieć, że gdy chce np. coś skomentować, to musi wybrać symbol z niebieską ramką lub tłem.

Jak kolorować?

W zależności od potrzeb użytkownika możemy w różny sposób “pokolorować” symbole. Dla przykładu może to być np. kolorowa ramka albo całe tło.

Jeśli dziecko korzysta z komunikatora należy pamiętać, aby podobnie “kolorować” symbole w urządzeniu. Jeśli z jakichś przyczyn dopasowujemy kolory dla dziecka, to pamiętamy o tym, aby w każdej z pomocy, z której korzysta taka zmiana się pojawiła.

A tutaj przykładowa tablica:

Oczywiście tworzę tablice w zależności od potrzeb dziecka. To mogłaby być tablica, np. dla dziecka mającego już i używającego sporej ilości słów.

Co jeszcze?

W pracy nad prawidłową budową wypowiedzi stosuję często pomoce zaproponowane przez twórców programu MÓWik. Mianowicie Struktury “Wiem, jak to powiedzieć”. Pomoc także wykorzystuje kod kolorów i Klucz Fitzgerald. 

Mam nadzieję, że kod i klucz pomogą Wam w pracy. A może już pomagają? Podzielcie się doświadczeniem!

Views: 469