Plany aktywności to nieoceniony sposób na wspieranie rozwoju językowego ucznia ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi (CCN). Codziennie mamy mnóstwo rutynowych sytuacji, które możemy wykorzystać do nauki. Jak wprowadzać plany aktywności w codziennym życiu, aby budować umiejętności językowe? Zapraszam do lektury.
Z ostatniego wpisu o planach, który znajdziesz tutaj: Jak i dlaczego korzystać z planów aktywności? dowiesz się, że plany wspierają rozumienie, pomagają w budowaniu poczucia bezpieczeństwa i są jednym z kroków do budowania niezależności i autonomii.
Podczas każdorazowej interakcji mamy okazję do realizowania różnych funkcji językowych. Gdy układamy plany jest podobnie. Plany dnia czy aktywności mogą być częścią nauczania ekspresji języka. Jednak, aby tak się stało warto pamiętać o kilku elementach.
Po pierwsze plany nie mogą być zadaniem “do odbębnienia” ułożymy je i tyle. Jeśli zapominamy jaki jest nasz cel, po co układamy plany, czego chcemy nauczyć poprzez ich używanie, to będzie to jedynie sztuka dla sztuki…
Warto przypomnieć sobie swój cel i tak układać plany, aby rozwijać język. Jak to zrobić?
Jakie umiejętności językowe można rozwijać dzięki układaniu planów?
- Wspieranie budowania zdań
Jeśli jesteście początkujący i uczeń korzysta głównie z jednego symbolu, możesz rozwijać, rozbudowywać wypowiedź poprzez doprecyzowywanie. Postaraj się przeznaczyć chwilę na dookreślenie wypowiedzi, np. układacie na planie symbol “uczyć się” dodaj jeszcze informacje czego? albo z kim?- uczyć się pisać, uczyć się liczyć, uczyć się z Elą; układacie “jeść”- określ co jeść?, np. kanapkę, zupę/ obiad, śniadanie. Albo jeśli układasz rzeczowniki, np. książka, śniadanie, itd. zamodeluj dodatkowo czasownik (pamiętaj zdanie istnieje dzięki czasownikowi!), np. czytać książkę, jeść śniadanie, itd. W taki prosty sposób możesz pokazać uczniowi, że wypowiedź może mieć kilka elementów. A dodając kolejne słowa wypowiedź może zmieniać znaczenie i być bardziej precyzyjna, a przez to uczeń ma szansę być lepiej i szybciej zrozumiany.
- Ćwiczenia w używaniu czasów.
Układanie planów to okazja do ćwiczenia czasów gramatycznych, a więc mówienie o tym, co “BYŁO”, “JEST” I “BĘDZIE”. To moment do ćwiczenia rozumienia, o co chodzi z tym, że coś już było albo, że dopiero pojedziemy na wycieczkę.
Jak działać? Jak zwykle mówiąc budujesz poprawną gramatycznie wypowiedź, czyli mówisz: byłeś w szkole, czytałeś, liczyłeś albo będziesz jadł/ jadła podwieczorek, pojedziesz do domu itd. Możesz modelować dodatkowo symbole oznaczające czas , czyli symbol “było”, “będzie”, “teraz/jest”. Włączaj ucznia do korzystania z tego słownictwa poprzez rozmowę o tym, co wydarzyło się w szkole/przedszkolu, opowiadaj przed wyjściem, co będzie się działo. Dawaj okazję do używania czasów. Możesz również prowadzić zeszyt, w którym będziesz jako rodzic czy terapeuta zapisywać najważniejsze informacje z dnia czy weekendu, a później opowiadać, rozmawiać o tym w szkole albo w domu. Czyli np. w weekend były urodziny babci, było rodzinne spotkanie, wielki tort, ale najlepsze było to, jak wujek przewrócił się i złamał krzesło. I w szkole/przedszkolu nauczyciel ma już temat do pogadania z uczniem, co się wydarzyło, itd.
- Rozwijanie umiejętności opowiadania.
Chyba zgodzisz się, że nasze życie to snucie opowieści o nas, o naszych przygodach. Dlatego dla mnie ważna jest umiejętność opowiadania. Wykorzystanie harmonogramów-planów dnia może świetnie wspierać tę umiejętność. Na koniec zajęć, czy dnia w szkole zostawcie sobie chwile czasu na pogadanie. Podsumujcie, co zrobiliście i jak się przy tym bawiliście. Możecie po kolei wskazując symbole rzeczy, które robiliście opowiadać, o tym, jak podobała się zabawa, co czuliście, czy coś się podobało, czy lubicie to czy nie. Nie chodzi tu o storytelling, ale na początek o pewne podsumowanie, np. dzisiaj tańczyliśmy do piosenki Blanki “Solo”. Świetnie się bawiłeś/aś, było dużo śmiechu. Lubisz tańczyć, słuchać muzki, lubisz tę piosenkę. Proste zdania.
W domu możesz spróbować poświęć kilka minut przed snem i pogadać o wydarzeniach dnia. Podsumować, podziękować, może za coś przeprosić?
Dlaczego umiejętność opowiadana jest dla mnie istotna?
Przede wszystkim ze względu na możliwość opowiedzenia o tym, co niefajnego się przytrafiło się uczniowi. Oczywiście bardzo ważny jest aspekt społeczny, dzięki temu, że użytkownik AAC umie o sobie opowiedzieć, łatwiej może funkcjonować w grupie, czuć się ważnym , dostrzeganym.
Z kolei kiedy uczeń nie możesz powiedzieć innym, co złego, nieprzyjemnego mu się przydarzyło, jest narażony na zwiększone ryzyko złego traktowania lub nadużyć względem niego. Mówiąc najprościej, możemy pomóc uczniom AAC być mniej podatnymi na zagrożenia i przemoc, ucząc ich, jak opowiadać innym o swoim życiu. Dlatego też tak istotne dla mnie jest, aby słownik był rozbudowany, aby rozmawiać nie tylko o “fajnych” rzeczach, ale także o tym, co złe, co boli, o trudnych emocjach. Konieczne jest dla mnie uczenie odmowy, STOP, nie. Pamiętaj, że komunikacja to nie tylko proszenie, ale o wiele więcej innych funkcji komunikacyjnych.
Dla mnie plany to bardzo prosty sposób na wprowadzenie symboli do życia ucznia. W tak prosty sposób można uczyć jeszcze wielu innych funkcji, umiejętności językowych, komunikacyjnych. Wysokie umiejętności językowe i komunikacyjne pozwalają uczniowi być bardziej niezależnym i autonomicznym komunikacyjnie. Bardziej precyzyjny przekaz to lepsze i szybsze jego rozumienie.
PODSUMOWANIE
- Plany aktywności mogą wspierać rozwijanie różnych funckji komunikacyjnych.
- Podejmując odpowiednie strategie i…dając sobie i uczniowi więcej czasu można wykorzystać plany do uczenia BUDOWANIA ZDAŃ, KORZYSTANIA Z CZASÓW, OPOWIADANIA.
- Rozwijanie umiejętności językowych i komunikacyjnych poprawia jakość życia osoby niemówiącej, pozwala jej na prezycyjne wypowiadanie się, a przede wszystkim może uchronić ją od zagrożeń związanych ze złym traktowaniem czy wykorzystywaniem.
Visits: 485