Kiedy 2- albo 3-latek nie mówi rodzice zaczynają się zastanawiać, czy wszystko jest w porządku. Po wizycie u logopedy okazuje się, że potrzebne będzie wsparcie rozwoju języka. W jaki sposób to robić? Jakie “objawy” mogą sugerować wystąpienie trudności w rozwoju języka? Zapraszam na wpis!
Z pewnością większość z nas zarówno rodziców, a zwłaszcza specjalistów wie, że najmłodsze lata życia dziecka to okres intensywnego rozwoju, zarówno ruchowego, jak i językowego. To czas, w którym dziecko uczy się nowych pojęć, wypowiada pierwsze słowa, buduje pierwsze zdania. Każdy z niecierpliwością czeka na moment, w którym będzie mógł porozmawiać ze swoja pociechą. Bywa jednak, że rozwój językowy może być opóźniony.
Jakie są oznaki ryzyka pojawienia się nieprawidłowości w rozwoju języka?
Patrząc na rozwój dziecka warto odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
- Czy dziecko gaworzyło?
- Czy jest chętne do wspólnego działania?
- Czy potrafi utrzymywać kontakt wzrokowy?
- Czy reaguje na swoje imię?
- Czy mowa jest w pełni zrozumiała dla otoczenia?
- Czy mowa pojawiła się do 2 r.ż?
- Czy nie występują wady rozwojowe?
Jeżeli w rozwoju dziecka zauważyliście braki w którymś obszarze jest to sygnał, że rozwój języka może być zaburzony. Trzeba zatem podjąć odpowiednie kroki, aby wesprzeć dziecko odpowiednim działaniem, umożliwiającym mu nabywanie mowy, języka. Intensywna terapia logopedyczna czasem może wymagać wsparcia ze strony alternatywnych metod komunikacji. Przy zaburzeniach, w których występuje, np. wzmożone lub obniżone napięcie mięśniowe należy pamiętać, że mowa werbalna może być mocno niezrozumiała, a jej rozwój znacznie ograniczony. Dlatego tak ważne jest skupianie się także na budowaniu języka i umiejętności komunikacyjnych, które jest znacznie łatwiejsze i możliwe poprzez wprowadzanie AAC.
Co dziecko musi umieć zanim zacznie mówić?
We wpisach o tym, jak zacząć z AAC wspominałam, o czym należy pamiętać w pracy z dzieckiem z trudnościami w rozwoju języka. Na poziomie przedjęzykowym bardzo ważne jest nabycie umiejętności:
- bycia w interakcji,
- utrzymywania wspólnej uwagi,
- wskazywania- przekierowywania uwagi,
- naprzemienności, czyli współdziałania z drugą osobą.
Skupienie się na początku pracy na tych aspektach, daje szansę na szybsze nabywanie języka, a także mowy werbalnej na dalszym etapie pracy.
Jak uczyć języka z wykorzystaniem AAC?
Tak! Po raz kolejny wbrew rozmaitym opowieściom, które niestety nadal krążą wśród niektórych specjalistów komunikacja alternatywna i WSPOMAGAJĄCA jest nieocenioną pomocą w rozwoju mowy werbalnej już u maluszków! Wprowadzanie AAC pozwala na:
- poznawanie nazw rzeczy, ich cech, czynności, relacji,
- budowanie bardziej złożonych wypowiedzi,
- odkrywanie i korzystanie z odpowiednich form gramatycznych,
- wypowiadanie się adekwatnie do sytuacji, z użyciem odpowiednich form wypowiedzi,
- czytanie i pisanie.
Pomyślcie o tym, że trzylatek, który nie ma trudności językowych powinien mówić już prostymi zdaniami. Może wyrażać, to co dzieje się w jego małej głowie. Trzylatek, u którego rozwój intelektualny przebiega prawidłowo, ale z powodu np. afazji, mózgowego porażenia dziecięcego czy innego zaburzenia ma utrudnione przekazywanie tego, co myśli potrzebuje wsparcia w nabywaniu języka. Konieczne wzmocnienie mowy symbolem, gestem, zdjęciem, czy konkretną rzeczą. Etap wspomagania może być tymczasowy. Niemniej jednak należy pamiętać, aby niemówiącemu 3-latkowi zapewnić komunikację wspomagającą, która pozwoli mu na kontakt ze światem.
Rola partnera komunikacyjnego
Małe dziecko może czuć się nieco zagubione pośród języka. Jego ograniczone umiejętności komunikacyjne wymagają zatem wsparcia ze strony osoby dorosłej, która powinna z wykorzystaniem odpowiednich strategii angażować malucha we wchodzenie i budowanie relacji, interakcji społecznych, które będą stymulować jego rozwój. Naszą rolą jest aranżowanie sytuacji, przygotowywanie zadań, które pozwolą małemu użytkownikowi języka w pełni wykorzystywać swoje możliwości. To od nas zależy, w jaki sposób pokierujemy małym człowiekiem na jego drodze w nabywaniu trudnej językowej i komunikacyjnej kompetencji.
Kiedy zaczynasz pracę z wykorzystaniem AAC niech Twoim celem będzie przede wszystkim doprowadzenie użytkownika do jak największej niezależności i autonomiczności. Zadawaj sobie pytanie dokąd dążysz, gdzie chcesz zaprowadzić osobę, która otrzymuje wsparcie AAC? Pamiętaj, że dziecko uczy się przez interakcję z najbliższymi- rodziną, przyjaciółmi. Stwarzaj więc mnóstwo okazji i możliwości do tego, aby Twój podopieczny mógł chłonąć prawidłowe wzorce porozumiewania się z codziennego życia.
Powodzenia! Jeśli masz trudności, chcesz się dowiedzieć, jak działać i co robić, by stwarzać jak najlepsze środowisko komunikacyjne, odezwij się! Wspólnie spróbujemy znaleźć rozwiązanie. Zaglądnij do zakładki KONTAKT.
Wpis powstał w oparciu o materiały ze szkolenia przygotowanego przez Stowarzyszenie “Mówić Bez Słów” oraz z prac L.J. Burkhart i G. Porter.
Views: 94