W ostatnim poście pisałam o tym, na co zwrócić uwagę przy wyborze pomocy do komunikacji. Dziś ciąg dalszy- wybór bezpośredni i skanowanie kierowane. Zapraszam!
O co chodzi? A no o to, że niektórzy użytkownicy AAC mają utrudnioną zdolność poruszania kończynami. I to właśnie wpływa na wybór urządzeń i sposobów wskazywania znaków, liter, zdań, itd. Jeśli problemy z kończynami pozwalają mimo wszystko na zdobycie niezbędnych umiejętności wskazywania i samodzielnego wyboru mówimy o wyborze bezpośrednim, jeśli jest to niemożliwe możemy zastosować skanowanie kierowane, które wykonywane jest za pomocą jednego lub kilku przełączników. Może być indywidualizowane tak, aby jak najbardziej zbliżyć się do wyboru bezpośredniego.
Wybór bezpośredni
Wybór poprzez dotyk, np. symbolu na tablicy komunikacyjnej, naciśniecie guzików, klawiszy na klawiaturze, itp. Nie zawsze użytkownicy mogą wskazywać za pomocą palca wskazującego, czasem jest to kciuk, cała dłoń, pięść, łokieć, stopa, specjalny wskaźnik umieszczony na głowie. Należy uszanować sposób wyboru osoby niemówiącej, w innym wypadku, jeśli będziemy wymagać innego sposobu wskazywania, np. tylko jednym, konkretnym palcem może to doprowadzić do wycofania się z interakcji i zahamowania rozwoju języka…Wskazywanie jest korzystne zwłaszcza podczas budowania wypowiedzi z wykorzystaniem wielu znaków.
Obok wymienionych form wskazywania istnieje także wybór za pomocą oczu. Różne jego formy są przydatne zwłaszcza dla osób, które mają znacznie utrudnioną kontrolę nad własnym ciałem. Jedną z pomocy jest e-tran, czyli ramka, wykonana z pleksi lub innego przezroczystego tworzywa. W środku znajduje się otwór, a na niej naklejone są symbole. Siedząc naprzeciwko użytkownika AAC możemy śledzić ruch jego gałek ocznych.
Skanowanie kierowane
Jest wykonywane za pomocą jednego lub kilku przełączników. Jeśli tych przełączników jest więcej, to różnica pomiędzy przeglądaniem kierowanym a wyborem bezpośrednim jest mniejsza. Użytkownicy posługują się joystickiem, który może być dostosowany do możliwości ruchowych osoby. Jednocześnie jednak sterowanie joystickiem wymaga większej kontroli ruchów i wyczucia kierunku. Poniżej przykłady urządzeń z przyciskami.
Szybkość i dokładność
Wybór bezpośredni odbywa się szybciej i prościej niż skanowanie kierowane. W celu zwiększenia dokładności dokonywanego wyboru należy dostosować wielkość znaków lub liter do użytkownika. Jeśli będą one większe dokładność wyboru także wzrośnie. W skanowaniu kierowanym konieczne będzie wprowadzenie dużych pól dla przełączników czy zwiększenie odległości pomiędzy nimi.
Wiadomym jest, że mowa naturalna jest najszybszą formą porozumiewania się. W pracy z osobami z poważnymi problemami w porozumiewaniu się ważna jest indywidualne tempo pracy użytkownika, które wpływa zarówno na wybór bezpośredni, jak również na skanowanie kierowane.
Bądźcie otwarci, pozwólcie swojemu podopiecznemu na najwygodniejszy i efektywny dla niego sposób wybierania! I pamiętajcie bądźcie cierpliwi! Powodzenia!
A bonusowo: pomysły na przykładowe tablice wyboru!
Sala doświadczania świata i wybór zabawek.
Zamieszczajcie swoje pomysły na wybory! 🙂
Views: 26