Moc Komunikacji

Komunikacja alternatywna i wspomagająca przeznaczona jest dla osób ze złożonymi trudnościami w porozumiewaniu się, które nie mogą zaspakajać swoich codziennych potrzeb komunikacyjnych. Często są to osoby z rozmaitymi zaburzeniami rozwojowymi, mózgowym porażeniem dziecięcym, różnymi zespołami genetycznymi, autyzmem, afazją, wynikającą z uszkodzeń mózgu po wypadach komunikacyjnych, stwardnieniu zanikowym bocznym, itp.

Trzy grupy użytkowników AAC

Tworzą oni grupy, w zależności od funkcji, jakie mają dla nich spełniać zastosowane sposoby porozumiewania się.

Grupa ekspresji językowej

Kto tu się znajduje?

Wszystkie osoby, które mają zdolność rozumienia mowy, ale sami nie potrafią się nią posługiwać. Np. dzieci z porażeniem mózgowym, które z powodu dużej spastyczności, ruchów mimowolnych nie są w stanie kontrolować sowich narządów mowy, by czytelnie artykułować dźwięki. Mogą się tutaj znaleźć także osoby z niepełnosprawnością intelektualną czy zaburzeniami językowymi, u których widoczna jest różnica pomiędzy stopniem rozumienia języka a możliwościami ekspresji, np. u osób z Zespołem Downa.

Jaki jest cel interwencji AAC?

Główny cel to zapewnienie takiej formy porozumiewania się, która będzie stałym środkiem ekspresji, czyli może być stosowana w różnych sytuacjach przez całe życie. Praca powinna skupiać się na tworzeniu odpowiedniej relacji pomiędzy językiem mówionym, wykorzystywanym w danym środowisku, a alternatywną formą językową potrzebną do ekspresji własnej. Zatem można się oprzeć na nauce rozumieania symboli graficznych oraz na nauce ortografii i czytania.

Grupa wymagająca wsparcia językowego

Kto tu się znajduje?

Grupa ta obejmuje osoby, dla których komunikacja alternatywna jest wprowadzana jako część procesu służącego rozwojowi mowy (dzieci z dysfazją rozwojową, z niepełnosprawnością intelektualną- mowa rozwija się wolniej) oraz osoby, które nauczyły się już mówić, ale słuchacze nadal mają trudności w zrozumieniu artykulacji ( w małej klasie dziecko jest rozumiane i nie korzysta z AAC, ale w pociągu,w ruchliwym sklepie jest nierozumiane- w tych sytuacjach konieczne jest korzystanie z AAC)

Jaki jest cel interwencji AAC?

W przypadku osób z pierwszej podgrupy, AAC ma na celu pobudzenie do rozumienia języka i ekspresji językowej. Forma komunikacji alternatywnej nie jest substytutem mowy, ale “szkieletem” dla jej rozwoju. Główny cel skupia się na określeniu jasnej relacji pomiędzy mową a AAC oraz na eliminowaniu problemów w środowisku związanych z ograniczeniami mowy naturalnej. Osoby z drugiej podgrupy przypominają nieco użytkowników z grupy ekspresji językowej, z tą różnicą, że alternatywne sposoby porozumiewania się nie są ich głównym środkiem komunikacji. Interwencja skupia się tutaj głównie na umiejętności wspomagania mowy, obserwacji rozumienia u partnera konwersacji oraz na wykorzystywaniu rozmaitych strategii i środków w różnych sytuacjach.

Grupa języka alternatywnego 

Kto tu się znajduje?

W tej grupie znajdują się osoby korzystające z alternatywnej formy komunikacji jako języka przez całe życie. Jest to też forma języka dla osób, które komunikują się z nimi. Użytkownicy nie mają w ogóle rozwiniętej mowy. Mogą się tu znaleźć osoby z autyzmem, niepełnosprawnością intelektualną, czy osoby z agnozją słuchową.

Jaki jest cel interwencji AAC?

Główny cel interwencji dla tej grupy to zapewnienie warunków, w których dziecko mogłoby się nauczyć rozumienia i posługiwania alternatywną komunikacją bez odwoływania się do języka mówionego. Istotnym elementem jest stworzenie odpowiedniego środowiska, w którym alternatywny sposób porozumiewania się będzie naprawdę funkcjonalny.

Czy wiecie już w jakiej grupie znajdują się Wasi podopieczni? Albo z jakiej formy komunikacji korzystają? Zapewne jest to trudne. Ja sama miewam problemy z dokładnym zakwalifikowaniem użytkownika do danej grupy. Wynika to stąd, że dzieci z zaburzeniami mowy to wielkie indywidualności. Sami wybierają tę drogę, która jest dla nich najszybsza, najdogodniejsza w osiągnięciu ostatecznej kompetencji językowej. Czekam na Wasze spostrzeżenia!

Bibliografia:

Grycman M., Porozumiewanie się z dziećmi ze złożonymi zaburzeniami komunikacji, Kwidzyn 2014

Tetzchner von S., Wprowadzenie do wspomagających i alternatywnych sposobów porozumiewania się,  Warszawa 2002

Views: 1172